Ścieżki tlenowe w Gelnicy
Trzymać rękę na pulsie, robiąc przy tym głęboki wdech! To potrzeba, która wynika nie tylko z tempa życia w nowoczesnej epoce industrialnej, ale także z obostrzeń pandemicznych związanych z noszeniem maseczek. Świetną propozycją wycieczki w poszukiwaniu świeżego powietrza są ścieżki tlenowe koło Gelnicy. Małe powiatowe miasteczko położone jest pośród jodłowo-bukowych lasów Gór Wołowskich (Volovských vrchov), w których licznie występują także świerki, jawory i jesiony. Taka mieszanka gatunków drzew jest najlepszą gwarancją produkcji tlenu, a zatem udanej i korzystnej dla zdrowia wycieczki na Koszycki Kraniec Świata. Czy jest lepszy na świecie?
Kąpiele powietrzne w zasięgu ręki i to w dodatku niecałą godzinę od aglomeracji. Łatwe ścieżki odpowiednie dla osób w każdym wieku są dostępne przez cały rok zarówno dla pieszych, jak i dla rowerzystów. Znakowana trasa zaczyna się przy tablicy informacyjnej, gdzie można również przeczytać zalecenie, iż podczas spaceru należy skupić na właściwym oddychaniu, żeby terapia była jeszcze skuteczniejsza. Inhalację w lesie zalecają specjaliści z wielu dziedzin medycyny oraz psychologowie. Na korzystne działanie takiej terapii składają się takie elementy, jak wilgotność powietrza, spokój, gra świateł, barwy lasu, miękkość podłoża, śpiew ptaków oraz brzęczenie owadów.
Początkiem trasy jest ,,Perši jarek“, gdzie można zaczerpnąć wody z leśnych źródeł. Potem trasa wiedzie koło schroniska Diana, Grobu górników, Królewskiego buka i przełęczy Tatarkov kríž. Łagodne podejście na Ostrý vrch rozgrzewa i zwiększa pojemność płuc. Z wysokości 1 025 m n.p.m. roztaczają się piękne widoki na Turzovską dolinę, Sivec, Folkmárske skaly, Kloptaň i Kojšovską hoľę. Schodzi się koło sztolni Mokré pole lub leśnym duktem koło źródła Leopolda, gdzie można zobaczyć pozostałości działalności górniczej – odnowiony portal kopalni Štefánia. Spacer kończy się w tzw. Oáze pokoja (Oazie Spokoju) w Dolinie Turzovskiej powyżej kapliczki Podwyższenia Krzyża Świętego. Dobrym miejscem na odpoczynek jest Turzovské jazero lub znajdujący się nad nim pensjonat.
Łatwo tu można dotrzeć samochodem, rowerem lub pieszo z Gelnicy, w której trzeba na rogatkach miasta zjechać z głównej drogi 546 i skręcić w ulicę Turzovską. Wybierając nieco dłuższą trasę przez zabytkową Starówkę, można zwiedzić miasteczko górnicze. Samochód można zaparkować koło Urzędu Miasta i pieszo przejść ulicą Zámkovą do ulicy Krížnej, a następnie Turzovskiej.
Propozycje wycieczek po okolicy
W zagłębiu górniczym najciekawszym celem wycieczki są oczywiście zabytki górnicze. Dwa kilometry na północny wschód od Gelnicy znajduje się dziedziczna sztolnia Jozef oraz ogromne drewniane koło, które jest częścią urządzenia zwanego pochwerk, które dawniej służyło do kruszenia wydobywanych skał zawierających rudę. Nad pochwerkiem jest zbiornik, czyli tajchové jazierko zarośnięte przepięknymi nenufarami. Zbiornik ten był niezbędny do napędzania i utrzymywania w ruchu urządzenia.
W pępku świata można ochłodzić się gdziekolwiek. Pierwsze, co przychodzi na myśl, to Turzovské jazero. Niszczejące w okolicy wille świadczą o wspaniałej przeszłości bogatego górniczego miasta i historii słynnego kurortu. Wszak pierwsi kuracjusze pojawili się tutaj w 1903 roku. Mogli wówczas zatrzymać się w 6 domach zdrojowych, którymi były: Budapešť, Praha, Tatra, Dorottya, Baník czy Božena. Zabiegi z wykorzystaniem ekstraktów z miejscowych drzew iglastych były znane na całych Węgrzech. W luksusowo urządzonych łaźniach z kręgielnią i kortami tenisowymi grywała cygańska kapela. Po powstaniu Czechosłowacji kurort stracił swoją węgierską klientelę i zaczął podupadać. Potem organizowano w nim obozy pionierskie i zielone szkoły. W 2009 roku sprzedano go jako nierentowny za niewysoką cenę przedsiębiorcy, który w ogóle nie dbał o ośrodek i doprowadził go do jeszcze gorszego stanu. Mimo to w gorące letnie dni można odświeżyć się w wodzie jeziora, która jest tak czysta, że żyją w niej raki.
Dla miłośników dłuższych przechadzek przeznaczony jest niebiesko oznakowany szlak, prowadzący od jeziorka aż na Plejsy w Krompachach. Z centrum Gelnicy jest tam 10 km.
Gelnica oferuje także trasę widokową i edukacyjną ścieżkę górniczą, o której dokładniejsze informacje można znaleźć TU.
Widok na miasto Gelnicę żna podziwiać z dwóch drewnianych wież widokowych. Jedna z nich znajduje się w miejscu nazywanym na Gognári, a druga na wzgórzu Klimo.
Nad Gelnicą wznosi się niewysoka skała Zámčisko z pozostałościami średniowiecznego Zamku Gelnickiego zbudowanego przez króla węgierskiego Andrzeja II w 1234 roku. Zamek ten miał chronić miasto i kopalnie. Dokładniejsze informacje są podane na tablicach informacyjnych.
Muzeum Górnictwa (Banícke muzeum) w Gelnicy dokumentuje i prezentuje górnictwo, etnografię, historię miasta, geologię oraz działalność cechów.
Tylko 7 km od miasta jest miejscowości Jaklovce. Tam na brzegu zbiornika wodnego Ružín znajduje się ośrodek rekreacyjny Gęsia plaża (Husia pláž). Otoczony jest wieloma ciekami wodnymi i tajemniczymi zakątkami, które można odkrywać, płynąc łódką na Wyspę Miłości (Ostrov lásky) lub Małą Wyspę (Malý ostrov).
Služby v okolí
Kaviareň a cukráreň Morning Smile Caffé, Hlavná 118/ 29, Gelnica
Reštaurácia Tatran Gelnica, Hlavná 60, 056 01 Gelnica
Pytliakova Krčma, Priehradná, 055 61 Jaklovce
