fbpx

Góry Wyhorlatu

Góry Wyhorlatu (lub krócej Wyhorlat) są pochodzenia wulkanicznego i należą do Pasma Wyhorlacko-Gutyjskiego, które rozpościera się na wschodzie Słowacji. Na jego terenie znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu Wyhorlat. Góry te od południa i zachodu graniczą z Pogórzem Wschodniosłowackim, a od północy z Bieszczadami, Wyżyną Laborecką i Pogórzem Beskidzkim. Pasmo Wyhorlatu nieoczekiwanie wyrasta nad Niziną Wschodniosłowacką. Brzegowe partie Niziny Wschodniosłowackiej położone są na wysokości 250 – 300 m n.p.m., a szczytowe partie Wyhorlatu przekraczają wysokość 1 000 m n.p.m., więc przewyższenie pionowe wynosi aż 800 m.

Pasma młodowulkaniczne powstawały na Słowacji pod koniec trzeciorzędu. W Wyhorlacie działalność wulkaniczna rozpoczęła się później, mniej więcej przed 15 mln lat, co wiąże się z powstaniem głębokich uskoków, w które wlewała się lawa. Na uskokach tego systemu znajdują się wszystkie ważniejsze centra wulkaniczne na Pogórzu – koło Morskiego Oka, przy ujściach Porubskiego i Sokolskiego potoku, na szczycie Wyhorlatu i Kyjova. Najwyższe wzniesienia tego pasma, takie jak Wyhorlat, Veľká Trestia, Motrogon, Ščob, Veža i inne powstawały w ostatnim etapie wulkanizmu, mniej więcej przed 9 mln lat i zbudowane są przeważnie z andezytów.

Działalność wulkaniczna w Wyhorlacie przebiegała przeważnie na terenach depresyjnych i dopiero w późniejszym czasie całe pasmo wypiętrzyło się wysoko nad okolicą. W związku z tym na większości tego terenu nie spotykamy typowej rzeźby wulkanicznej, takiej jak na przykład stożki wulkaniczne, lecz występują tu najczęściej formy erozyjno-uskokowe z cechami budowy stratowulkanicznej.

Choć Wyhorlat to jedne z najmłodszych gór, są znacznie zniszczone. Pierwotnie wyższe szczyty pod wpływem erozji i częstych rozległych osuwów stopniowo zmniejszyły wysokość. Liczne, płynące zboczami, cieki zabierały materiał glebotwórczy, a na zboczach powstawały wielkie stożki napływowe. Odsłonięte strumienie lawowe rozpadały się na wielkie kamienne bloki i kamienne morza.

map
virtual tour